Ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınması için daha fazla katma değerli, yenilikçi ve rekabet gücü yüksek işletmenin kurulması ve mevcut işletmelerin geliştirilmesi gerektiği açıktır.

Bu çerçevede iş kurmaya yönelik niyeti ve fikri bulunan ancak sermaye temininde güçlük yaşayan girişimciler için devlet desteklerinin iyi bir alternatif olduğunu da daha önceki yazılarımızda ifade etmiştik. Akabinde bu bağlamda iş kurmaya yönelik bazı yaygın destek programı hakkında bilgi verdik. Son yazımızda teknoloji odaklı iş fikirlerinin hayata geçirilmesini amaçlayan TÜBİTAK Teknogirişim Sermaye Desteği Programı'nı incelemiştik.

Bu yazımızda ise ''Ar-Ge ve İnovasyon'' projesi olan işletmelerin ve bu konuda projesi olan girişimcilerin iş fikirlerinin hayata geçirilmesi için desteklenmesini amaçlayan KOSGEB Arge ve İnovasyon Destek Programı'nı inceleyeceğiz.

AR-GE ve İnovasyon Destek Programı hakkında genel bilgi

AR-GE ve İnovasyon Destek Programı; KOSGEB'in girişimcilere ve mevcut KOBİ'lere destek sağladığı programlardan bir tanesidir. Bu program ile KOBİ'lerin ve girişimcilerin, Ar-Ge ve inovasyon konusundaki projelerine hibe ve geri ödemeli destekler sağlanmaktadır.

KOSGEB'in herhangi bir desteğinden yararlanmak için; kurum web sayfasında yer alan sektörlerde faaliyet göstermek, KOBİ olmak, KOSGEB Veritabanına kayıtlı ve aktif olmak şarttır.

Programdan yararlanma şartları

Araştırma- geliştirme ve inovasyon konularında projesi olan İşletmeler/girişimciler yararlanabilir.

Başvuru sahiplerinin; yeni bir ürün/süreç/hizmet üretilmesi, mevcut bir ürün/süreç/hizmet geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi vb. konulardaki ar-ge ve inovasyon niteliği taşıyan projelerine destek sağlanır.

Desteklerin içeriği ve miktarı

Bu programda geri ödemeli ve geri ödemesiz olmak üzere toplam 750.000 TL'ye kadar destek sağlanmaktadır. Program kapsamındaki desteklerin herbiri için üst limit ve destek oranı belirlenmiştir. Yerli malı, açık kaynak kodu kullanımı ve benzeri konular için destek oranları artmaktadır. Bu ve benzeri detaylar için programın uygulama esasları dikkatle incelenmelidir.

Projelerin en az 8 ay, en fazla 24 ay olması gerekmektedir. 12 aya kadar verilebilecek ek süre ile birlikte proje süresi toplamda 24 ayı geçemez.

a) Kira Desteği: Girişimci olarak proje başvurusu yapan İşletmeye veya İşletmesini başvuru tarihi itibariyle son 1 yıl içerisinde 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na göre merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından sağlanan Ar-Ge desteklerinden yararlanarak kurmuş olan girişimcilere geri ödemesiz verilir. Üst limiti, kiralanan yerin: teknopark sınırları içinde yer alması durumunda toplam 30.000 TL, dışında yer alması durumunda toplam 24.000 TL'dir.

b) Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve Hizmet Alımı Giderleri Desteği: Yararlanıcıya deneme amaçlı ve prototip geliştirmeye yönelik; hammadde, malzeme, makine, teçhizat, donanım, yazılım, kalıp, tasarım ve dışarıdan sağlanan hizmet/işçilik giderleri için destek sağlanır. Bu desteğin üst limiti; geri ödemesiz 150.000 TL, geri ödemeli 300.000 TL olmak üzere toplam 450.000 TL'dir.

c) Personel Gideri Desteği: Projede tam zamanlı olarak çalışması şartı ile mevcut veya yeni istihdam edilecek personel için sağlanır. Üst limiti, geri ödemesiz olarak 150.000 TL'dir.

d) Proje Geliştirme Desteği: Proje danışmanlık, eğitim, sınai ve fikri mülkiyet hakları başvurusu ve/veya tescili, tanıtım, yurtiçi ve yurtdışı kongre/konferans/fuar ziyareti/teknolojik işbirliği ziyareti, test-analiz ve belgelendirme giderleri için toplam 100.000 TL geri ödemesiz destek sağlanır.

e) Başlangıç Sermayesi Desteği: Girişimci olarak başvurusunu yapan ve üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenciler, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini başvuru tarihinden en çok 5 yıl önce almış olanlar ve öğretim elemanlarının, işletme kuruluşu giderleri ile ofis donanım giderleri için bir defaya mahsus verilir. Geri ödemesiz olan desteğin üst limiti 20.000 TL'dir.

Başvuru, değerlendirme, ödeme ve izleme nasıl yapılıyor?

Desteğe ilişkin süreç sırasıyla şu şekilde işlemektedir;

1. Girişimci veya işletmenin https://edevlet.kosgeb.gov.tr/EHizmetler?ReturnUrl=%2f adresinden KBS'ye (KOSGEB'in destek işlemlerini yürüttüğü platform) kaydolması ve KOBİ Beyannamesini onaylaması (girişimcilerden başvuruları kabul edilirse işletme kurması istenir) gerekir.

2. Programdan yararlanmak için e-Devlet üzerinden giriş yaparak KBS üzerinden programa başvuru yapılır. Başvuru, sistem üzerinden arge/inovasyon projenize ilişkin bilgilerin yer aldığı başvuru formunun doldurulup onaylanması suretiyle yapılmaktadır.

3. Başvurunuz, kurum personeli ve projenizin alanındaki üniversite öğretim üyelerinin yer aldığı bir kurul tarafından değerlendirilir. Kurul toplantısına sizinde katılarak projenizi anlatmanız isteniyor. Toplantı sonrasında kabul, düzetme veya red kararı tarafınıza bildiriliyor. Kabul halinde tahhütname onaylanır ve program başlar. Program sürecinde gerekirse revizyon yapılmasını talep edebilirsiniz.

4. Başvurunuzun kabulünden sonra projeniz için görevlendirilen izleyici 4'er aylık dönemlerde izleme yapmaktadır. Kabul kararında uygun bulunan destekleri gerçekleştirmeniz ve KBS üzerinden talep etmeniz üzerine, şayet izleyicide dönemsel izlemelerde onay vermişse destekler ödenir.

5. Destek kapsamındaki alımları yapabilmeniz için; İlk kurul kararında belirtilen tahmini geri ödemesiz destek tutarının yüzde %50'sine kadar teminat karşılığı erken ödeme yapılabilmektedir. İlgili mevzuatta belirtilen limitlerin üzerinde vergi ve/veya SGK borcunuz varsa borç mahsup edilerek kalan tutar ödenir. Proje sonunda verdiğiniz tamamlama raporu değerlendirilerek süreç sonuçlandırılır.

Değerlendirme ve sonuç

Program ile özellikle bir arge veya inovasyon projesi olan ve bu fikri işe dönüştürmek isteyen girişimciler için miktar ve oranları oldukça yüksek destekler sağlanmaktadır. Bu süreçte ihtiyaç duyulabilecek işletme kuruluşundan makine/teçhizata, personelden hammaddeye kadar geniş bir alan destek kapsamına alınmış durumdadır. Programın aşamaları nispeten daha kısa ve anlaşılırdır. Normalde önce destek kapsamındaki alımların işletme tarafından yapılıp sonra destek talep edilmesi gerekirken, bu programda alımlar için kullanılmak üzere erken ödeme yapılması ve sonra bu tutarın mahsup edilmesi imkanı bulunmaktadır. Sermayesi yetersiz işletmeler için bu çok değerlidir.

Gerçek manada bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahipi girişimcilerin fikirlerini ürüne dönüştürebilmeleri için oluşturulmuş bu fırsattan azami faydanın sağlanması