Sahte Belgelerle ilgili SGK Yurtdışı Hizmetlerinde Yeni Uygulama
Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde geçen sürelerin 3201 sayılı
Kanuna göre borçlandırılması için, borçlanma talebinde bulunanların;
1) Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri
veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için
kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,
2) Yurtdışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir
bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerinden,
durumlarına uygun olan yalnızca birisini SGK'ya ibraz etmeleri gerekmektedir.
Ayrıca, Yönetmeliğin 8 inci maddesinde, borçlanma başvurusunda bulunanların
yurtdışında geçen ve borçlanmaya esas olacak sürelerini belgelendirme mecburiyetlerinin
kendilerine ait olduğuna ilişkin hüküm yer almaktadır.
SGK'ya ibraz edilen Lübnan'da geçen çalışmalarla ilgili hizmet belgeleri ile
bazı sözleşmesiz ülkelerden yurtdışı temsilciliklerimizce düzenlendiği belirtilerek
ibraz edilen bu belgelerin bir kısmının sahte olduğu tespit edilmiştir.
Sahte belgeler üzerine harekete geçen SGK, 21/1/2011 tarihinden itibaren yalnız,
sözleşmesiz ülkelerde ve sözleşmeli ülke olan Libya'da geçen çalışmalarını 3201
sayılı Kanuna göre borçlanmak isteyenlerden yukarıda belirtilen belgelerle birlikte
hangi belgelerin isteneceği 18/07/2011 tarihli ve 14724044 sayılı Toplu Talimat
ile duyurmuştur.
Bu talimatta şu husus göze çarpmaktaydı, yukarıda sayılan belgelerden biri
ile birlikte pasaportlarının ibrazı istenmekte, ibraz edilememesi halinde emniyet
müdürlüklerinden alınacak Türkiye'ye giriş-çıkış tarihlerinin belirtildiği belgenin
ibrazı talep edilmekteydi.
Bu belgeleri SGK'ya vermeyenlerin borçlanma talepleri değerlendirilmemekte,
söz konusu belgeleri ibraz etmedikleri sürece vatandaşların borçlanma talepleri
işleme alınmamaktaydı.
Ancak, emniyet müdürlüklerinde yurda giriş-çıkış tarihleri 01/11/1991 tarihinden
itibaren bilgisayar ortamında tutulduğundan, bu tarihten önce yurda dönen ve
pasaportunu kaybeden veya yeni pasaport alırken eski pasaportu emniyet müdürlüklerince
alınan sigortalıların, yurda giriş ve çıkış tarihlerini belgeleyememesi nedeniyle
borçlanma taleplerinin işleme alınmaması sigortalıların şikayet ve sızlanmalarına
neden olmaktaydı.
Yapılan yeni düzenlemeyle pasaportunu veya yurda giriş-çıkış tarihlerini gösterir
belgeyi ibraz edemeyenlerden;
SGK'ya ibraz ettiği yurtdışı hizmet belgesindeki çalışmalarının gerçek olduğunu,
bu çalışmalarının gerçeğe aykırılığının tespiti halinde yurtdışı hizmet borçlanmasının
ve bağlanan ya da bağlanacak aylığımın iptal edileceğini, tarafına yersiz yapılan
ödemeleri geri ödeyeceğini, borçlanma ya da aylık talebinde bulunduklarında
beyan ve taahhüt edeceklerdir.
Bu beyana istinaden sigortalıların artık talepleri ret edilmeyecek; borçlanma
ve aylık talepleri sonuçlandırılanların ibraz ettikleri yurtdışı hizmet belgeleri
incelenmek üzere Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığına gönderilecektir.
Artık sözleşmesiz ülkelerde ve sözleşmeli ülke olan Libya'da geçen çalışmalarını
belgeleyecek olan sigortalıların mağduriyetleri giderilmiş olacaktır.
Sahte belgeler yüzünden gerçek çalışmasına gölge düşen sigortalıların mağduriyetini gideren Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığının bu yeni uygulamasını tebrik ediyoruz.
Tahsin MALKOÇ